Với tỷ lệ hiện mắc ngày càng gia tăng cùng với những hậu quả nghiêm trọng để lại, đái tháo đường đang là một vấn đề được xã hội quan tâm. Việc tầm soát phát hiện sớm đái tháo đường được đặt ra khi hầu hết người bệnh có giai đoạn đầu không triệu chứng. Đợi đến khi các triệu chứng biểu hiện trên lâm sàng thì bệnh đã nặng rồi. Hãy cùng tìm hiểu về các phương pháp phát hiện sớm đái tháo đường cùng Doctor4U qua bài viết dưới đây."/>
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đái tháo đường là một bệnh mạn tính bị gây ra bởi tình trạng thiếu insulin của tụy hoặc đề kháng với insulin của mô đích. Hậu quả chính là tình trạng tăng glucose máu. Việc tăng đường huyết dẫn đến vô vàn hệ lụy khó lường. Nó làm tổn thương nhiều hệ thống trong cơ thể.
Nếu không phát hiện sớm đái tháo đường và điều trị kịp thời, bệnh lý này có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Đặc biệt là biến chứng mạch máu và thần kinh. Khi bị biến chứng võng mạc có thể mù lòa. Biến chứng vi mạch thận là nguyên nhân hàng đầu gây suy thận mạn tiến triển. Một số trường hợp bị nhiễm trùng dẫn đến loét hoại tử nghiêm trọng. Nguy hiểm nhất là nhiễm toan có thể gây tử vong cho người bệnh trong thời gian ngắn.
Phần lớn người dân Việt Nam vẫn còn có tư tưởng rằng khi nào có bệnh thì chữa. Câu hỏi “liệu tầm soát phát hiện sớm đái tháo đường có thực sự cần thiết không?” không ngừng được đưa ra. Tuy nhiên, có rất nhiều lí do để ủng hộ việc tầm soát sớm bệnh lý này.
Đái tháo đường là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh tật và tử vong sớm trên toàn thế giới. Tỷ lệ lưu hành của nó trên toàn cầu đang tiếp tục gia tăng. Không còn chỉ xuất hiện phần lớn ở người lớn tuổi mà ngày nay cũng rất nhiều người trẻ mắc phải căn bệnh này.
Mặt khác, trong diễn tiến của bệnh đái tháo đường, giai đoạn đầu thường không có triệu chứng. Giai đoạn này tương đối dài, có thể lên đến 3 – 5 năm. Khi người bệnh xuất hiện triệu chứng và đi khám thì thường đường máu đã tăng rất cao và kéo dài lâu rồi. Hoặc đáng buồn hơn là nhiều người đến khám vì triệu chứng của những biến chứng.
Việc phát hiện sớm đái tháo đường giúp người bệnh có thể điều trị sớm, ổn định đường máu để hạn chế những biến chứng nặng nề xảy ra. Hơn nữa, khi phát hiện được ngay từ giai đoạn tiền đái tháo đường, ta có thể can thiệp để ngăn ngừa hoặc trì hoãn đái tháo đường thực sự cho người bệnh.
Bên cạnh đó, với hệ thống xét nghiệm hiện tại, việc phát hiện sớm đái tháo đường không hề khó khăn. Ta có thể chẩn đoán đái tháo đường hoặc tiền đái tháo đường bằng HbA1c, glucose huyết tương lúc đói hoặc xét nghiệm dung nạp glucose qua đường uống. Tất cả những điều trên nói lên lợi ích to lớn mà tầm soát phát hiện sớm đái tháo đường đem lại cho người bệnh.
Tăng đường máu là đặc điểm để xác định có bị đái tháo đường hay không. Tình trạng không dung nạp glucose cũng có thể xác định sau khi làm nghiệm pháp dung nạp. Các xét nghiệm có thể sử dụng để sàng lọc bệnh đái tháo đường là:
– HbA1c.
– Glucose huyết tương lúc đói.
– Glucose huyết tương sau 2 giờ làm nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống.
Xét nghiệm glucose huyết tương có ưu điểm là ít tốn kém. Tuy nhiên, có nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm này như thời gian nhịn ăn, tập thể dục, căng thẳng,… Còn HbA1c không cần chuẩn bị hoặc thời gian đặc biệt nhưng lại có giá thành đắt hơn và cần thận trọng ở một số bệnh nhân bị bệnh huyết sắc tố.
Dựa vào kết quả xét nghiệm, ta có thể chẩn đoán được đái tháo đường hoặc tiền đái tháo đường như sau:
Khi glucose huyết tương lúc đói < 100 mg/dL (5.6 mmol/L). Trong đó, “đói” được định nghĩa là khi đã nhịn ăn trong ít nhất 8 giờ.
– Rối loạn glucose máu đói: Glucose huyết tương lúc đói từ 100 – 125 mg/dL (5.6 – 6.9 mmol/L).
– Rối loạn dung nạp glucose: Glucose huyết tương sau khi làm nghiệm pháp dung nạp đường uống 2 giờ từ 140 – 199 mg/dL (7.8 – 11 mmol/L).
– HbA1c: từ 5.7 – 6.4% (38.8 – 46.4 mmol/mol).
– Glucose huyết tương lúc đói ≥ 126 mg/dL (7 mmol/L).
– HbA1c ≥ 6.5% (47.5 mmol/mol).
– Glucose Glucose huyết tương sau khi làm nghiệm pháp dung nạp đường uống 2 giờ ≥ 20 mg/dL (11.1 mmol/L).
– Glucose huyết tương ngẫu nhiên ≥ 200 mg/dL (11.1 mmol/L) khi có triệu chứng lâm sàng.
Theo khuyến cáo của Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ, những đối tượng sau cần xét nghiệm đường máu phát hiện sớm đái tháo đường và tiền đái tháo đường dù không có triệu chứng:
– Có người thân bậc 1 (bố, mẹ, anh chị em ruột) mắc đái tháo đường.
– Tiền sử mắc bệnh tim mạch.
– Tăng huyết áp hoặc đang điều trị tăng huyết áp.
– Có mức Cholesterol HDL < 35 mg/dL (0.9 mmol/L) và/ hoặc Triglyceride > 250 mg/dL (2.82 mmol/L).
– Phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang.
– Ít hoạt động thể chất.
– Các biểu hiện khác liên quan đến kháng insulin ví dụ như béo phì nặng,…
Tóm lại, tầm soát phát hiện sớm đái tháo đường là một việc làm vô cùng cần thiết. Nó không chỉ giúp giảm một tỷ lệ lớn các biến chứng của bệnh mà còn có thể ngăn ngừa nếu phát hiện ngay từ giai đoạn tiền đái tháo đường. Các xét nghiệm để chẩn đoán cũng đơn giản, dễ thực hiện và giá cả hợp lí. Vì thế, mọi người hãy thay đổi suy nghĩ và có ý thức thực hiện tầm soát sớm để có một sức khỏe lâu dài ngay từ hôm nay.
Hiện tại, Phòng khám bác sĩ gia đình Doctor4U đang triển khai các gói khám tiền hôn nhân nâng cao và cơ bản, với nhiều xét nghiệm kiểm tra bằng hệ thống trang thiết bị hiện đại cũng như đội ngũ bác sĩ đầy kinh nghiệm sẽ mang đến cho gia đình trẻ sự chuẩn bị tốt nhất.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng liên hệ Hotline: 0936.561.212 để đặt lịch khám hoặc truy cập Fanpage để theo dõi thông tin ưu đãi mới nhất: https://www.facebook.com/www.Doctor4U.vn.